Aanpassing Reglement van Orde

Vanavond vond het debat plaats in de commissie Bestuurlijke Zaken over de wijzigingen in het Reglement van Orde (RVO) en enkele verwante verordeningen.

Redenen om deze wijzigingen in te voeren zijn gelegen in de gedachte dat het afsplitsen van raadsleden uit bestaande fracties ontmoedigd moet worden, zoals vanmorgen goed verwoord in de Alkmaarsche Courant.

Heiloo Lokaal betwijfelt echter of deze wijzigingen wel het gewenste effect hebben. Als “ervaringsdeskundige” hebben we meer zorgen om het democratisch proces dat verstoord wordt.

Een raadslid staat op de lijst van een bepaalde partij ten tijde van de verkiezingen en als hij of zij gekozen wordt moet hij zonder last kunnen stemmen (artikel 27 gemeentewet), dus naar eigen goeddunken en niet in opdracht van een ander.
In de praktijk stemmen raadsleden van dezelfde partij (de fractie) bijna altijd gelijk. Een ander stemgedrag binnen een fractie wordt over het algemeen niet op prijs gesteld (fractiediscipline). Op deze wijze kunnen afspraken binnen een coalitie slagvaardiger worden gerealiseerd.

Er zijn meerdere redenen, waarom een of meer raadsleden uit een fractie treden. Dat kan omdat een raadslid het niet eens is met een ingeslagen koers van de partij/fractie, of geen ruimte krijgt een ander geluid te laten horen. Ook kan het zijn dat gedragingen van collega-fractieleden tot fricties leiden of dat een raadslid gedwongen wordt om de fractie of partij te verlaten. Aan het afsplitsen van een of meer leden van een fractie is er over het algemeen een lang en pijnlijk proces voorafgegaan. Een raadslid doet dat niet zomaar.

Als een raadslid uit een fractie gaat of wordt gezet (zich afsplitst) kan hij zijn volksvertegenwoordigende rol voortzetten in de gemeenteraad als zelfstandig lid of (met meerderen) in een nieuwe fractie. Ook kan dit lid zich aansluiten bij een andere partij. Op deze wijze kan een raadslid doorgaan om zijn rol als gekozen volksvertegenwoordiger inhoud te geven.

Heiloo Lokaal vraagt zich bij de voorstellen van de fractievoorzitters af, welk doel deze veranderingen dienen. Is dat:

• Het voorkomen dat raadsleden zich van hun fractie afsplitsen?
• Het voorkomen van “gelukszoekers”? Mensen die zich laten kiezen en vervolgens de fractie verlaten om zonder inspanning de raadslidvergoeding op te strijken?
• Gaat om het versterken van de fractiediscipline?
• Of gaat het erom dat het “afsplitsers” hun werk als gekozen volksvertegenwoordiger zo moeilijk mogelijk wordt gemaakt?

De wijzigingen in de RVO geven daar geen inzicht in. De vraag rijst dan ook of de voorgestelde wijzigingen het democratisch proces dienen. Wij vinden van niet. Immers:

• Het niet kunnen deelnemen aan het fractievoorzittersoverleg verlaagt het draagvlak om de vergadercultuur te verbeteren.
• Het beperken van de benoeming van niet-raadsleden in commissies zal de kwaliteit van de commissie en het commissiewerk niet ten goede komen.
• Het niet kunnen beschikken over een vergaderruimte maakt onderling overleg tussen de fracties lastiger. Ook voor “insprekers”, die bij verschillende fracties op één avond langs kunnen gaan om hun woordje te doen.

Ook het verplicht hanteren van de eigen naam voor een nieuwe groep beknot de vrijheid van raadsleden. Het gebruik ervan kan verwarring geven en ongewenst zijn voor andere fracties.

Lees hieronder het artikel in de Alkmaarsche Courant over de discussie in de commissie.